Ministerstwo Zdrowia na kanwie innych ustaw, bez porozumiewania się ze środowiskiem Ratowników Medycznych lub całkowitym ignorowaniu ich uwag, wystosowało kilka projektów ustaw, które poniżej przedstawiamy, informacyjnie.

1. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw 

Art. 4. W ustawie z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2021 r. poz. 2053 i 2459 oraz z 2022 r. poz. 974) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 10 w ust. 1 w pkt 4 w lit. b skreśla się wyrazy „oraz złożyła z wynikiem pozytywnym Państwowy Egzamin z Ratownictwa Medycznego, zwany dalej „PERM””;
2) uchyla się art. 10b–10g;
3) w art. 12d w ust. 3 w pkt 7 i w ust. 4 w pkt 4 skreśla się wyrazy „lub datę i numer świadectwa złożenia PERM,”.
Konkludując ten zapis - zniesiony jest Państwowy Egzamin z Ratownictwa Medycznego (PERM).

Czy dobrze czy źle?

De facto kończąc studia licencjackie na kierunku Ratownictwo Medyczne uzyskuje się tytuł zawodowy po obronieniu pracy licencjackiej, którą trzeba jeszcze pod okiem promotora samodzielnie napisać. Na kierunku lekarskim - BRAK jest takiego odpowiednika w odniesieniu do pracy MAGISTERSKIEJ, bo takimi te studia są tylko w 6 letnim cyklu kształcenia - stąd lekarze zdają Lekarski Egzamin Państwowy (LEP).

2. PRZEPISY WPROWADZAJĄCE USTAWĘ O CMENTARZACH I CHOWANIU ZMARŁYCH

Art. 16. W ustawie z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2021 r. poz. 2053 i 2459 oraz z 2022 r. poz. 974) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 24e w ust. 2 po pkt 8 dodaje się pkt 9 w brzmieniu:

        „9) umożliwiające realizację zadań określony ustawie z dnia …… r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych.”; 

2) w art. 27 w ust. 1 dodaje się pkt 9 w brzmieniu:

„9) wzywania koronera w przypadku, o którym mowa w art. 44a ust. 2.”;

3) w art. 36 po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:

       „3a. Kierowca, o którym mowa w ust. 3,niewykonujący zawodu medycznego, zobowiązany jest do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji o pacjencie czy o osobie zmarłej, w których posiadanie wszedł jako członek zespołu ratownictwa medycznego.”;

4) w art. 37 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

       „1a. Pilot zawodowy, o którym mowa w ust. 1,niewykonujący zawodu medycznego, zobowiązany jest do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji o pacjencie czy o osobie zmarłej, w których posiadanie wszedł jako członek lotniczego zespołu ratownictwa medycznego.”;

5) po art. 44 dodaje się art. 44a w brzmieniu

„Art. 44a. 1.Zespół ratownictwa medycznego transportuje do najbliższego pod względem czasu dotarcia szpitala udzielającego świadczeń zdrowotnych w zakresie położnictwa albo do szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego, wojewódzkiego koordynatora ratownictwa medycznego albo krajowego koordynatora ratownictwa medycznego, matkę:

1)   z urodzonym dzieckiem;

2)   ze zwłokami martwo urodzonego dziecka.

Jeżeli w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, ze względu na sprzeciw matki, zespół ratownictwa medycznego nie może dokonać transportu zwłok martwo urodzonego dziecka do szpitala, zgłasza dyspozytorowi medycznemu potrzebę wezwania koronera na miejsce zdarzenia.”.

(...)

Art. 18. W ustawie z dnia 5 grudnia2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. z 2021 r. poz. 2069 i 2120 oraz z 2022 r. poz. 64, 655 i 974) wprowadza się następujące zmiany:

4)     po art. 28 dodaje się art. 28a-28c w brzmieniu:

„Art. 28a 1. W przypadku podejrzenia, że zgon nastąpił u osoby zakażonej lub chorej na chorobę zakaźną określoną na podstawie ust. 6 lekarz albo kierownik zespołu ratownictwa medycznego, o którym mowa w art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2021 r. poz. 2053 i 2569 oraz z 2022 r. poz. 974), którzy powzięli takie podejrzenie są obowiązani do niezwłocznego zgłoszenia tego faktu organom Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1:
1)     obejmuje dane, o których mowa w art. 27 ust. 4, w zakresie koniecznym do podjęcia działań zapobiegawczych lub przeciwepidemicznych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej;

2)     jest dokonywane telefonicznie na numer telefonu alarmowego zamieszczonego w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej właściwej stacji sanitarno-epidemiologicznej.

Organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej, o którym mowa w ust. 1, powiadamia państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, który przekazuje powiadomienie wojewodzie wraz ze wstępną analizą ryzyka zagrożenie dla zdrowia publicznego jaką stanowi zdarzenie.
4.Wojewoda, po przeprowadzeniu oceny czy zdarzenia stanowi lub może stanowić sytuację kryzysową w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 261 i 583), może zadysponować odpowiednie służby, których zadaniem jest zabezpieczenie przed szerzeniem się zakażenia na inne osoby oraz skażeniem środowiska.

Jeżeli w sytuacji kryzysowej użycie sił i środków, o których mowa w ust. 4, jest niemożliwe lub może okazać się niewystarczające w rozumieniu art. 25 ust. 3 pkt 11, 12 i 15 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym Minister Obrony Narodowej, na wniosek wojewody, może przekazać do jego dyspozycji pododdziały lub oddziały Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wraz ze skierowaniem ich do wykonywania zadań z zakresu likwidowania skażeń biologicznych, a ponadto w celu udzielania pomocy medycznej i wykonywania zadań sanitarno-higienicznych i przeciwepidemicznych.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1)     zakażenia lub choroby zakaźne, które wymagają szczególnego sposobu postępowania ze zwłokami lub pochówku w sposób zapobiegający szerzeniu się tych zakażeń i chorób zakaźnych na inne osoby oraz skażeniu biologicznemu,

2)     sposób postępowania ze zwłokami, w tym przygotowania zwłok oraz przeprowadzenia pochówku w przypadku zakażeń lub chorób zakaźnych, o których mowa w pkt 1,

3)     wymagania w zakresie środków ochrony osobistej oraz procedur postępowania dla osób mających bezpośredni kontakt ze zwłokami lub szczątkami ludzkimi lub osób wykonujących inne czynności zawodowe w ramach tych procedur,

4)     sposób dokonania zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1 oraz państwowego inspektora sanitarnego, do którego dokonywane jest zgłoszenie

– uwzględniając zróżnicowany stopień zagrożenia dla zdrowia publicznego powodowany przez te zakażenia i choroby zakaźne.

W przypadku zapisów w Art. 16:

- w SWD PRM będzie możliwość realizowania zadań dotyczących administracyjnego stwierdzania zgonu;

- zadaniem Dyspozytora Medycznego będzie wezwanie KORONERA;

- kierowcy wchodzącego w skład ZRM i pilotowi zawodowemu wchodzącemu w skład LZRM, nadaje się kompetencje udostępniania informacji o osobie zmarłej;

- transport zmarłego dziecka w ambulansie ZRM będzie wykluczony sprzeciwem matki, będzie wymagana interwencja KORONERA.

Konkludując zapis Art. 18:

- Zgon w ZRM osoby, u której stwierdzono chorobę zakaźną należy zgłosić do Państwowej Inspekcji Sanitarnej (PIS);

- Wojewoda podejmuje decyzje o wszczynaniu postępowania związanego z nadzwyczajnymi środkami ochrony.

 Zarówno w jednym jak i w drugim przypadku, widać ochoczą inwencję twórczą legislatora, by nadawać ZRM i kierownikom tych zespołów jeszcze więcej pracy i kompetencji, które odbiegają w znaczny sposób od Medycznych Czynności Ratunkowych.

3. Projekt ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych

 Rozdział 1

Stwierdzanie zgonu oraz sporządzanie dokumentacji zgonu

Art. 7. 1. Zgon stwierdza się w miejscu znalezieniazwłok, po wykonaniu czynności obejmujących:

1)     zebranie informacji o okolicznościach zdarzenia, w wyniku którego doszło do zgonu lub poprzedzającego zgonoraz przeprowadzenie badania przedmiotowego z ustaleniem ewentualnych obrażeń ciała;

2)     dokonanie ustaleń dotyczących czasu zgonu;

3)     ustalenie tożsamości osoby zmarłej i zapoznanie się z dokumentami dotyczącymi stanu zdrowia w okresie poprzedzającym zgon, jeżeli jest to możliwe.

Zgon stwierdzają oraz czynności, o których mowa w ust. 1, wykonują:
1)     lekarz podstawowej opieki zdrowotnej udzielający świadczeń opieki zdrowotnej u  świadczeniodawcy, u którego osoba, której zgon ma być stwierdzony złożyła deklarację wyboru, o której mowa w art. 10 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1050 i 655), w przypadku, w którym  ujawnienie zwłok  nastąpiło w miejscu udzielania świadczeń przez tego świadczeniodawcę określonym w umowie o udzielanie świadczeń gwarantowanych w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna i zgłoszenie ich znalezienia nastąpiło w czasie udzielania tych  świadczeń przez tego świadczeniodawcę, określonym w tej umowie;

2)     lekarz udzielający świadczeń zdrowotnych w podmiocie wykonującym działalność leczniczą w rodzaju ambulatoryjne świadczenia zdrowotne, w którym zgon osoby ma być stwierdzony;

3)     lekarz udzielający świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w ramach hospicjum domowego albo zespołu długoterminowej opieki  domowej dla dorosłych, dzieci i młodzieży wentylowanych mechanicznie;

4)     lekarz udzielający świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej w ramach nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej w przypadku, gdy zgon nastąpił w miejscu i w czasie udzielania tych świadczeń lub zgłoszenie znalezienia zwłok dotyczy miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, które znajduje się na obszarze działania i w czasie działania podmiotu realizującego świadczenia określone w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej ;

5)     lekarz udzielający świadczeń opieki zdrowotnej na rzecz podmiotu niewykonującego działalności leczniczej w przypadku, gdy zgon nastąpił w tym podmiocie;

6)     kierownik zespołu ratownictwa medycznego, o którym mowa w art. 36 ust. 4 i 5 oraz art. 36a ust. 2 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2021 r. poz.2053, 2459 oraz z 2022 r. poz. 974), albo lekarz systemu, ratownik medyczny, albo pielęgniarka systemu, o których mowa w art. 37 ust. 1 i art. 37a tej ustawy,

w przypadku:

a) odstąpienia od prowadzenia medycznych czynności ratunkowych w sytuacji stwierdzenia znamion śmierci u ratowanej osoby w trakcie prowadzenia tych czynności,
b) stwierdzenia po przybyciu na miejsce zdarzenia znamion śmierci u osoby, wobec której miały być podjęte medyczne czynności ratunkowe;
7)     koroner, w przypadkach innych niż określone w pkt 1-6 oraz w sytuacji, gdy osoby, o których mowa w pkt 1-6, mają wątpliwości, co do określenia przyczyny zgonu, a także w przypadku, o którym mowa w art. 44a ust. 2 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym.

Art. 8. 1. Koroner jest obowiązany niezwłocznie podjąć postępowanie w miejscu znalezienia zwłok na wezwanie:

1)     lekarza, o którym o mowa w art. 7 ust. 2 pkt 1-5 gdy lekarz ten ma wątpliwości, co do określenia przyczyny zgonu;

2)     dyspozytora medycznego, o którym mowa w art. 26 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie  Medycznym, jeżeli osoba, o której mowa w art. 7 ust. 2 pkt 6, zgłosi zaistnienie takiej potrzeby;

3)     Policji;

4)     Żandarmerii Wojskowej;

5)     Straży gminnej;

6)     prokuratora;

7)     Państwowej Straży Pożarnej;

8)     Służby Więziennej;

9)     Straży Granicznej;

10)   osoby kierującej domem pomocy społecznej lub inną placówką wsparcia z miejscami całodobowego pobytu, a także kierownika osoby kierującej schroniskiem dla osób bezdomnych, schroniskiem dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi, noclegownią oraz ogrzewalnią, o których mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z2021 r. poz. 2268 i 2270 oraz z 2022 r. poz. 1, 66 i 1079);

11)   Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa, o której mowa w ustawie z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz. U. z 2022 r. poz. 515).

Koroner jest obowiązany nie później niż w czasie 4 godzin od chwili przyjęcia wezwania, oprócz czynności, o których mowa w art. 7 ust. 1, dokonać oględzin ciała i badań pośmiertnych możliwych do przeprowadzenia, oraz w przypadku badania zwłok o nieustalonej tożsamości podjąć działania mające na celu ustalenie tożsamości osoby zmarłej, uwzględniając:
1)     sporządzenie dokumentacji fotograficznej, archiwizowanej elektronicznie, ułożenia zwłok i ich otoczenia oraz widocznych obrażeń ciała i ich opisu, jeżeli istnienie takich zostało stwierdzone;

2)     przeprowadzenie wywiadu na temat okoliczności zgonu z osobami obecnymi na miejscu znalezienia zwłok;

3)     sporządzenie charakterystyki miejsca znalezienia zwłok;

4)     sporządzenie rysopisu i opisu cech identyfikacyjnych osoby zmarłej.

(...)

Art. 12. 1. W przypadku zgonu w specjalistycznym środku transportu sanitarnego zespołu ratownictwa medycznego albo zespołu transportu sanitarnego, zwłoki przewozi się do zakładu medycyny sądowej uczelni medycznej albo do prosektorium szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego albo wojewódzkiego koordynatora ratownictwa medycznego, o których mowa w ustawie z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie  Medycznym, zwanych dalej „dyspozytorem” i „koordynatorem”.

W przypadku martwego urodzenia w specjalistycznym środku transportu sanitarnego zespołu ratownictwa medycznego albo zespołu transportu sanitarnego, zwłoki martwo urodzonego dziecka przewozi się do najbliższego pod względem czasu dotarcia szpitala udzielającego świadczeń zdrowotnych w zakresie położnictwa albo do szpitala wskazanego przez dyspozytora albo koordynatora.
W przypadku zgonu albo martwego urodzenia w środku lotniczego zespołu ratownictwa medycznego, albo w innym statku powietrznym będącym na wyposażeniu podmiotu leczniczego, w tym lotniczego zespołu transportu sanitarnego, lądowanie następuje w miejscu określonym przez dowódcę statku powietrznego, który informuje o tym koordynatora.
W przypadku, o którym mowa ust. 3, koordynator uzgadnia transport zwłok z najbliższym miejscu lądowania zakładem medycyny sądowej uczelni medycznej, a w razie jego braku z najbliższym miejscu lądowania prosektorium szpitala, a w przypadku martwego urodzenia z najbliższym pod względem czasu dotarcia szpitalem udzielającym świadczeń zdrowotnych w zakresie położnictwa.
Przewozu zwłok, o którym mowa w ust. 1, 2 i 4, dokonuje się środkiem transportu:
1) w którym nastąpił zgon albo martwe urodzenie – w przypadku, o którym mowa w ust. 1 i 2;

2) zapewnionym przez powiat właściwy dla miejsca lądowania– w przypadku, o którym mowa w ust. 4.

Przewozu zwłok, o którym mowa w ust. 1, 2 i 4 oraz ich przyjęcia do zakładu medycyny sądowej uczelni medycznej albo prosektorium szpitala, albo szpitala udzielającego świadczeń zdrowotnych w zakresie położnictwa dokonuje się niezwłocznie, uwzględniając odpowiednio przepisy art. 10 ust. 7-11.
Zorganizowanie oraz finansowanie przewozu, o którym mowa w ust. 4, należy do zadań własnych powiatu właściwego dla miejsca lądowania.
W przypadku zgonu w środku transportu użytego do ewakuacji albo transportu sanitarnego zespołu ratownictwa medycznego będących na wyposażeniu Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej podmiot właściwy do przyjęcia zwłok oraz miejsca lądowania wskazuje właściwy dowódca odpowiedzialny za organizację ewakuacji medycznej lub transportu sanitarnego.

Wyjaśniając wprowadzany Rozdział 1 i Art. 7, to od samego początku Red-Alert stoi na stanowisku by takimi czynnościami w przypadku pracy ZRM zajmowała się instytucja KORONERA, o której pisaliśmy w UWAGACH do tego projektu.

Oczekujemy na kolejne "fantastyczne" rozwiązania, wedle zapowiedzi medialnych i samych przedstawicieli Rządu.