Krzysztof Słupianek, dr n. med. Michał Starosolski ,
Struktury organizacyjne Państwowego Ratownictwa Medycznego

1. Struktury organizacyjne, stanowiska i funkcje w Państwowym Ratownictwie Medycznym (PRM)
Celem tego artykułu jest zaproponowanie innowacyjnych zmian w systemie Państwowego Ratownictwa Medycznego, które mają przede wszystkim uporządkować jego funkcjonowanie, zapewnić wsparcie logistyczne oraz dydaktyczne, a także umożliwić formę awansu zawodowego zatrudnionym w nim Ratownikom Medycznym oraz monitorować jakość wykonywanych Medycznych Czynności Ratunkowych. Zapewnić udział w nim odpowiedniej ilości wyszkolonego personelu wysokospecjalistycznego wprowadzając swego rodzaju poprawę efektywności organizacji systemu, w ramach proponowanych struktur organizacyjnych, którą na podstawie obowiązujących przepisów z ustawy o działalności leczniczej utworzyłby Minister Zdrowia. Struktura ta przyjęłaby następującą formę.

1.1. Centralna Stacja Państwowego Ratownictwa Medycznego
Tworzona jako szczebel najwyższy w ujęciu całej struktury organizacyjnej, kierowana przez Starszego Inspektora Państwowego Ratownictwa Medycznego (Ratownik Medyczny z najwyższym stopniem zawodowym), który jako organ administracji rządowej w tym zakresie, podlega bezpośrednio ministrowi właściwemu do spraw zdrowia i organizuje system Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz korpusów Ochotniczego Ratownictwa Medycznego. Powołany jest na swoje stanowisko przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek Ministra Zdrowia w porozumieniu z Krajową Radą Ratowników Medycznych, organem samorządu zawodowego. Jego pracę wspomagają zastępcy, których powołuje minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z organem samorządu zawodowego Ratowników Medycznych.
Strukturę Państwowego Ratownictwa Medycznego przedstawia rycina nr 1.
 
Rycina nr 1. Schemat struktury organizacyjnej Państwowego Ratownictwa Medycznego.
Opracowania własne Red-Alert Fundacja na rzecz wspierania i rozwoju Ratownictwa Medycznego w Polsce

Zadania Starszego Inspektora, ściśle są powiązane z działalnością samego systemu jak i podległych mu w strukturze pionów, a są to:
1.    Kierowanie pracą Centralnej Stacji Państwowego Ratownictwa Medycznego.
2.    Kierowanie systemem Państwowego Ratownictwa Medycznego, a w szczególności:
dysponowanie jednostkami Państwowego Ratownictwa Medycznego na obszarze kraju poprzez swoje stanowisko kierowania z wyłączeniem zadań dotyczących Dyspozytora Medycznego,
•    ustalanie zbiorczego planu sieci jednostek organizacyjnych systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, ustalenia propozycji wysokości środków  na finansowanie systemu, z uwzględnieniem podziału i dysponowaniu tych środków między poszczególne jednostki organizacyjne,
•    ustalanie planu rozmieszczania na obszarze kraju sprzętu specjalistycznego w ramach systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego,
•    dysponowanie odwodami operacyjnymi i kierowanie ich siłami,
•    kierowanie akcją medyczną, której rozmiary lub zasięg przekraczają możliwości sił ratownictwa medycznego województwa,
•    organizowanie wojewódzkich odwodów operacyjnych oraz przeprowadzanie inspekcji gotowości operacyjnej jednostek systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, których siły i środki tworzą centralny odwód operacyjny,
•    analizowanie działań ratowniczych prowadzonych przez jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego,
•     ustalanie sposobu przeprowadzania inspekcji gotowości operacyjnej jednostek systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego;
3.    Analizowanie nagłych zagrożeń zdrowotnych.
4.    Inicjowanie przedsięwzięć oraz prac naukowo-badawczych w zakresie rozwoju i wspierania Państwowego Ratownictwa Medycznego.
5.    Organizowanie kształcenia, szkolenia i doskonalenia zawodowego oraz opracowywanie i zatwierdzanie programów szkolenia i doskonalenia zawodowego, sprawowanie nadzoru w zakresie dydaktycznym, przestrzeganiem bezpieczeństwa i higieny, nad ich realizacją w jednostkach organizacyjnych Państwowego Ratownictwa Medycznego.
6.    Inicjowanie oraz przygotowywanie projektów aktów normatywnych dotyczących ratownictwa medycznego oraz integracji z innymi podmiotami.
7.    Ustalanie programów i zasad szkolenia korpusów Ratowniczego i Wspierającego Ochotniczego Ratownictwa Medycznego.
8.    Wspieranie inicjatyw społecznych w zakresie pierwszej pomocy.
9.    Współdziałanie z korpusami Ochotniczego Ratownictwa Medycznego.
10.    Prowadzenie współpracy międzynarodowej, udział w przygotowywaniu i wykonywaniu umów międzynarodowych w zakresie określonym w ustawach i w tych umowach oraz kierowanie jednostek organizacyjnych Państwowego Ratownictwa Medycznego do akcji ratowniczych i humanitarnych poza granicę państwa, na podstawie wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych.
11.    Wprowadzanie podwyższonej gotowości operacyjnej w Państwowym Ratownictwie Medycznym w sytuacji zwiększonego prawdopodobieństwa katastrofy naturalnej lub awarii technicznej, których skutki mogą zagrozić życiu lub zdrowiu dużej liczby osób w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, oraz w przypadku wystąpienia i utrzymywania się wzmożonego zagrożenia epidemiologicznego.
12.    Organizowanie krajowych oraz międzynarodowych ćwiczeń ratownictwa medycznego.
13.    Ustalanie ramowego regulaminu w jednostkach organizacyjnych Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz regulaminu ceremoniału ratowniczego w dniu święta Państwowego Ratownictwa Medycznego.
14.    Organizowanie działalności sportowej i ustalanie regulaminów sportowych zawodów oraz innych zawodów dla ratowników medycznych.
15.    Realizowanie zadań, wynikających z innych ustaw.
Starszy Inspektor, sprawuje nadzór nad podległymi mu w Centralnej Stacji:
1.    Lotniczym Pogotowiem Ratunkowym (LPR/HEMS), które realizuje na terenie całego kraju zadania Lotniczych Zespołów Ratownictwa Medycznego.
2.    Krajowym Centrum Koordynacji Ratownictwa Medycznego (KCKRM), które realizuje zadania z zakresu koordynacji działań medycznych podległych mu wojewódzkich odpowiedników oraz stanowiska kierowania Starszego Inspektora, a także działań z zakresu ratownictwa transgranicznego, morskiego, powietrznego i górskiego.
3.    Krajowym Centrum Monitorowania Ratownictwa Medycznego (KCMRM), realizujące swoje zadania z zakresu monitorowania funkcjonowania systemu teleinformatycznego wykorzystywanego do swoich zadań przez Zespoły Ratownictwa Medycznego i Dyspozytorów Medycznych.
4.    Krajowym Centrum Szkoleń Ratownictwa Medycznego (KCSRM):
5.    Centralnym Ośrodkiem Szkoleniowym.
6.    Wojewódzkimi Ośrodkami Szkoleniowymi.
- realizując zadania dotyczące kształcenia, szkolenia i doskonalenia zawodowego podległego w systemie personelu medycznego, którego jest bezpośrednim przełożonym, sprawując jednocześnie nad wszystkimi jednostkami podległymi kontrolę.
Schemat Centralnej Stacji Państwowego Ratownictwa Medycznego przedstawia Rycina nr 2.
 
Rycina nr 2. Schemat Centralnej Stacji Państwowego Ratownictwa Medycznego.
Opracowania własne Red-Alert Fundacja na rzecz wspierania i rozwoju Ratownictwa Medycznego w Polsce

1.2. Wojewódzka Stacja Państwowego Ratownictwa Medycznego
Zadania i kompetencje w obrębie województwa dotyczące organizowania systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego wykonuje Wojewoda jako organ zespolonej administracji rządowej w województwie do momentu powołania Inspektora PRM, a w momencie powołania kierownika Wojewódzkiej Stacji Państwowego Ratownictwa Medycznego (Inspektora Państwowego Ratownictwa Medycznego), zastępuje jego działania zgodnie z obowiązującym pionem zarządzającym systemie. Inspektora powołuje minister właściwy do spraw zdrowia, spośród Ratowników Medycznych, na wniosek Starszego Inspektora, po uzyskaniu zgody wojewody oraz Krajowej Rady Ratowników Medycznych.
Zadania powierzone Inspektor wykonuje samodzielnie lub za pomocą swoich zastępców, którzy są powoływani na jego wniosek przez Starszego Inspektora, a do zadań tych należą:
1.    Kierowanie Wojewódzką Stacją Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz Wojewódzkim Centrum Koordynacji Ratownictwa Medycznego.
2.    Opracowywanie wojewódzkich planów działania systemu na obszarze województwa;
3.    Organizowanie Państwowego Ratownictwa Medycznego, w tym odwodów operacyjnych, na obszarze województwa.
4.    Dysponowanie oraz kierowanie siłami i środkami Państwowego Ratownictwa Medycznego na obszarze województwa poprzez swoje stanowisko kierowania w Wojewódzkim Centrum Koordynacji Ratownictwa Medycznego, a w szczególności kierowanie akcją medyczną, których rozmiary lub zasięg przekraczają możliwości sił ratownictwa medycznego powiatu/miasta.
5.    Kierowanie jednostek organizacyjnych Państwowego Ratownictwa Medycznego z obszaru województwa do akcji ratowniczych i humanitarnych poza granicę państwa, na podstawie wiążących Rzeczpospolitą Polską umów i porozumień międzynarodowych.
6.    Analizowanie działań ratowniczych prowadzonych przez jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego na obszarze województwa.
7.    Przeprowadzanie inspekcji gotowości operacyjnej jednostek systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego na obszarze województwa.
8.    Wprowadzanie podwyższonej gotowości operacyjnej w Państwowym Ratownictwie Medycznym na obszarze województwa i powiatów, w sytuacji zwiększonego prawdopodobieństwa katastrofy naturalnej, których skutki mogą zagrozić życiu lub zdrowiu dużej liczby osób w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, oraz w przypadku wystąpienia i utrzymywania się wzmożonego zagrożenia epidemiologicznego.
9.    Organizowanie wojewódzkich ćwiczeń ratownictwa medycznego.
10.    Tworzenie, nadzorowanie oraz prowadzenie Wojewódzkiej Dyspozytorni Ratownictwa Medycznego.
11.    Nadzór i kontrolowanie Młodszych Inspektorów Państwowego Ratownictwa Medycznego i Powiatowych/Miejskich Stacji Państwowego Ratownictwa Medycznego.
12.    Sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem bezpieczeństwa i higieny w Powiatowych/Miejskich Stacjach Państwowego Ratownictwa Medycznego.
13.    Analizowanie stanu bezpieczeństwa województwa w zakresie zadań realizowanych przez Państwowe Ratownictwo Medyczne oraz prowadzenie rejestru automatycznych defibrylatorów zewnętrznych (AED) i gromadzenie danych o ich dostępie z Powiatowych/Miejskich Stacji Państwowego Ratownictwa Medycznego.
14.    Opracowywanie programów szkolenia i doskonalenia zawodowego, z uwzględnieniem specyfiki i potrzeb województwa, oraz organizowanie szkolenia i doskonalenia zawodowego, a także inicjowanie przedsięwzięć w zakresie kultury fizycznej i sportu na obszarze województwa.
15.    Uczestniczenie w przygotowywaniu projektu budżetu państwa w części, której dysponentem jest właściwy wojewoda, w rozdziałach dotyczących Państwowego Ratownictwa Medycznego.
16.    Wspieranie inicjatyw społecznych w zakresie pierwszej pomocy.
Inspektora Wojewódzkiej Stacji Państwowego Ratownictwa Medycznego realizuje zadania dotyczące:
1.    Współdziałania z Korpusami Ochotniczego Ratownictwa Medycznego, na terenie obszaru działania systemu.
2.    Realizowanie zadań wynikających z innych ustaw, w porozumieniu z zespoloną administracją rządową.
3.    Utworzenie, nadzorowanie i koordynowanie:
7.    Wojewódzkiego Centrum Szkolenia Ratownictwa Medycznego, w którym realizowane są procesy dydaktyczne z zakresu doskonalenia zawodowego, szkoleń specjalizacyjnych, kursów specjalistycznych i kwalifikacyjnych personelu medycznego;
8.    Wojewódzkiego Centrum Koordynacji Ratownictwa Medycznego, będącego stanowiskiem kierowania dla Inspektora oraz Wojewódzkiego Koordynatora Ratownictwa Medycznego, punktem koordynacji w sytuacji zdarzeń mnogich czy masowych i pozostałych działań ratowniczych;
9.    Wojewódzkiej Dyspozytorni Ratownictwa Medycznego, w której przyjmują zgłoszenia Wojewódzcy Dyspozytorzy Medyczni i dysponowane są do zadań Zespoły Ratownictwa Medycznego;
10.    Wojewódzkiego Odwodu Operacyjnego, stanowiącego rezerwy logistyczne komponentu sprzętowego wobec zdarzeń o charakterze masowym, zagrożeń biologicznych, chemicznych czy tektonicznych.

Schemat Wojewódzkiej Stacji Państwowego Ratownictwa Medycznego przedstawia Rycina nr 3.
 
Rycina nr 3. Schemat Wojewódzkiej Stacji Państwowego Ratownictwa Medycznego.
Opracowania własne Red-Alert Fundacja na rzecz wspierania i rozwoju Ratownictwa Medycznego w Polsce

1.3.  Powiatowa/Miejska Stacja Państwowego Ratownictwa Medycznego
Zadania z zakresu organizacji i prowadzenia systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego na terenie powiatu czy miasta realizowane są przez Młodszego Inspektora PRM, którego powołuje i odwołuje Inspektor w porozumieniu z Krajową Rada Ratowników Medycznych oraz Starostą spośród Ratowników Medycznych. Młodszy Inspektor wykonuje swoje zadania osobiście oraz przy pomocy zastępców, o których powołanie lub odwołanie wnioskuje do Inspektora.
Do zadań Młodszego Inspektora Państwowego Ratownictwa Medycznego należy przede wszystkim:
1.    Kierowanie Powiatową/Miejską Stacją Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz  podległymi Podstacjami Państwowego Ratownictwa Medycznego.
2.    Organizowanie Zespołów Ratownictwa Medycznego.
3.    Organizowanie na obszarze powiatu/miasta systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz współpraca z organami założycielskimi tworzącymi w ramach Podstacji Państwowego Ratownictwa Medycznego Zespoły Ratownictwa Medycznego, utworzone przez organy założycielskie jednostek organizacyjnych ministra właściwego do spraw wewnętrznych i administracji.
4.    Dysponowanie oraz kierowanie dodatkowymi siłami i środkami systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego na obszarze powiatu/miasta poprzez swoje stanowisko kierowania, z wyłączeniem zadań Dyspozytora Medycznego, w sytuacji zdarzenia o charakterze mnogim lub masowym.
5.    Kierowanie jednostek organizacyjnych Państwowego Ratownictwa Medycznego z obszaru powiatu/miasta do akcji medycznej i humanitarnych poza granicę państwa, na podstawie wiążących Rzeczpospolitą Polską umów i porozumień międzynarodowych.
6.    Analizowanie działań ratownictwa medycznego prowadzonych na obszarze powiatu/miasta przez jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego.
7.    Organizowanie i prowadzenie akcji medycznej w sytuacji zdarzeń o charakterze mnogim lub masowym przy pomocy Mobilnego Centrum Koordynacji.
8.    Współdziałanie z Korpusami Ochotniczego Ratownictwa Medycznego oraz organami założycielskimi jednostek podległych Ministrowi Obrony Narodowej.
9.    Rozpoznawanie stanów zagrożeń życia i stosowanie prewencji w postaci programów profilaktycznych oraz powszechnego dostępu do automatycznego defibrylatora zewnętrznego (AED), gromadzenie danych o ich dostępności i wydawanie zaleceń o ich ulokowaniu.
10.    Realizowanie wojewódzkiego planu działania systemu na obszarze powiatu/miasta.
11.    Nadzorowanie i organizowanie Zespołów Transportu Medycznego.
12.    Wykonywanie zadań z zakresu Korpusów Ochotniczego Ratownictwa Medycznego w tym korpusów Uniwersyteckich (na podstawie stosownych umów) oraz Medycznych.
13.    Organizowanie szkolenia i doskonalenia zawodowego, realizowanie programów szkoleniowych w ramach Korpusów Uniwersyteckich i Medycznych Ochotniczego Ratownictwa Medycznego.
14.    Inicjowanie przedsięwzięć w zakresie kultury fizycznej i sportu z udziałem jednostek systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego na obszarze powiatu/miasta.
15.    Wprowadzanie podwyższonej gotowości operacyjnej w Powiatowej/Miejskiej Stacji Państwowego Ratownictwa Medycznego w sytuacji zwiększonego prawdopodobieństwa katastrofy, których skutki mogą zagrozić życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, oraz w przypadku wystąpienia i utrzymywania się wzmożonego zagrożenia epidemiologicznego.

Do zadań Młodszego Inspektora Państwowego Ratownictwa Medycznego ponadto należy:
1.    Współdziałanie z Korpusami Ochotniczego Ratownictwa Medycznego, działających na obszarze powiatu lub miasta.
2.    Przeprowadzanie inspekcji gotowości operacyjnej Korpusów Ochotniczego Ratownictwa Medycznego na obszarze powiatu lub miasta, pod względem przygotowania do działań z zakresu ratownictwa medycznego.
3.    Realizowanie zadań wynikających z innych ustaw.
4.    Nadzorowanie i koordynowanie w Powiatowych /Miejskich Stacjach Państwowego Ratownictwa Medycznego:
•    Zespołów Ratownictwa Medycznego:
- Podstawowych
- Zaawansowanych
- Specjalistycznych
•    Patroli Motocyklowych;
•    Zespołów Ratownictwa Medycznego Rezerwowych;
•    Transportu medycznego
•    Powiatowego/Miejskiego Odwodu Operacyjnego;
5.    organizowanie, nadzorowanie i koordynowanie Podstacji Państwowego Ratownictwa Medycznego:
•    Zespołów Ratownictwa Medycznego:
- Zaawansowanych
- Specjalistycznych
•    Jednostek Szybkiego Reagowania:
- Patroli Motocyklowych

Schemat Powiatowej/Miejskiej Stacji Państwowego Ratownictwa Medycznego przedstawia Rycina nr 4.
 
Rycina nr 4. Schemat Powiatowej/Miejskiej Stacji Państwowego Ratownictwa Medycznego.
Opracowania własne Red-Alert Fundacja na rzecz wspierania i rozwoju Ratownictwa Medycznego w Polsce

1.4.  Podstacja Państwowego Ratownictwa Medycznego.
W ramach działań Młodszego Inspektora Państwowego Ratownictwa Medycznego, wchodzi również zakres kierowania, organizowania, nadzorowania i koordynowania Podstacją Państwowego Ratownictwa Medycznego, w skład której wchodzą:
•    Zespoły Ratownictwa Medycznego jednostek organizacyjnych PRM:
- Zaawansowane;
- Specjalistyczne.
•    Jednostek Szybkiego Reagowania:
- Patrole Motocyklowe
•    Zespoły Ratownictwa Medycznego jednostek organizacyjnych MSWiA:
- Zaawansowane;
- Specjalistyczne.
Podstacje tworzone przez jednostki organizacyjne ministra właściwego do spraw wewnętrznych i administracji, są samodzielnymi podmiotami, włączonymi do jednostek organizacyjnych systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, na zasadzie porozumienia o współpracy, jako równorzędny partner realizujący powierzone zadania.
Schemat Podstacji Państwowego Ratownictwa Medycznego przedstawia Rycina nr 5.
 
Rycina nr 5. Schemat Podstacji Państwowego Ratownictwa Medycznego.
Opracowania własne Red-Alert Fundacja na rzecz wspierania i rozwoju Ratownictwa Medycznego w Polsce

Młodszy Inspektor Państwowego Ratownictwa Medycznego powierza zadania kierowania Podstacją Państwowego Ratownictwa Medycznego, Ratownikom Medycznym z odpowiednim stopniem zawodowym na określonym stanowisku służbowym, którymi jest:
1.     Ratownik Medyczny Koordynator na stanowisku Koordynatora Państwowego Ratownictwa Medycznego.
2.    Starszy Ratownik Medyczny Koordynator na stanowisku Starszego Koordynatora Państwowego Ratownictwa Medycznego.

Schemat stopni zawodowych i stanowisk służbowych Podstawowych Państwowego Ratownictwa Medycznego przedstawia Rycina nr 6.
 
Rycina nr 6. Schemat stopni zawodowych i stanowisk służbowych Podstawowych Państwowego Ratownictwa Medycznego.
Opracowania własne Red-Alert Fundacja na rzecz wspierania i rozwoju Ratownictwa Medycznego w Polsce

Schemat stopni zawodowych i stanowisk służbowych Funkcyjnych Państwowego Ratownictwa Medycznego przedstawia Rycina nr 7.
 
Rycina nr 7. Schemat stopni zawodowych i stanowisk służbowych Funkcyjnych Państwowego Ratownictwa Medycznego.
Opracowania własne Red-Alert Fundacja na rzecz wspierania i rozwoju Ratownictwa Medycznego w Polsce

2. Zespoły Ratownictwa Medycznego (ZRM).
Trzonem stanowiącym wykonywanie świadczeń zdrowotnych z zakresu Ratownictwo Medyczne, w systemie Państwowego Ratownictwa Medycznego, są utworzone na bazie ustawy Zespoły Ratownictwa Medycznego (ZRM), które realizują swoje zadania na obszarze podległym danej stacji w strukturze organizacyjnej. Zostały podzielone na trzy kategorie. Wyznacznikiem podziału stanowią stopnie zawodowe i stanowiska służbowe nadawane przez przełożonego w porozumieniu z Krajową Radą Ratowników Medycznych, stanowiąc tym samym harmoniczną całość, tworzącą dany typ zespołu.
Zespoły Ratownictwa Medycznego dzielą się na:
2.1. Zespoły specjalistyczne, w skład których wchodzą co najmniej dwie osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym:
•     pielęgniarka systemu lub;
•     ratownik medyczny z odpowiednim stopniem zawodowym;
- zespół działający w systemie dotarcia na spotkanie (rendez-vois/R-V).
2.2. Zespoły specjalistyczne, w skład których wchodzą co najmniej trzy osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym:
•    pielęgniarka systemu lub;
•    ratownik medyczny z odpowiednim stopniem zawodowym;
- zespół działający jako Mobilna Intensywna Terapia (MIT)[6].
2.3. Zespoły zaawansowane, w skład których wchodzą co najmniej trzy osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym:
•    pielęgniarka systemu lub;
•    ratownik medyczny z odpowiednim stopniem zawodowym.
2.4. Zespoły podstawowe, w skład których wchodzą co najmniej trzy osoby, w tym jedna osoba uprawniona do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym:
•    pielęgniarka systemu lub;
•    ratownik medyczny z odpowiednim stopniem zawodowym;
•    dwaj ratownicy z kwalifikowaną pierwszą pomocą (KPP).

W skład zespołów, o których mowa w pkt. 2.1, 2.2 i 2.3, wchodzi ratownik medyczny – kierowca  z odpowiednim stopniem zawodowym. W skład zespołu, o którym mowa pkt. 2.4 wchodzi ratownik medyczny z odpowiednim stopniem zawodowym lub ratownik – kierowca z kwalifikowaną pierwszą pomocą (KPP), w przypadku gdy żaden z członków zespołów ratownictwa medycznego nie spełnia warunków, dotyczących prowadzenia pojazdów uprzywilejowanych.

Schemat Zespołów Ratownictwa Medycznego przedstawia rycina nr 8.
 
Rycina nr 8. Schemat Zespołów Ratownictwa Medycznego.
Opracowania własne Red-Alert Fundacja na rzecz wspierania i rozwoju Ratownictwa Medycznego w Polsce

Schemat Zespołów Ratownictwa Medycznego ze stopniami zawodowymi i stanowiskami służbowymi przedstawia rycina nr 9.
 
Rycina nr 9. Schemat Zespołów Ratownictwa Medycznego ze stopniami zawodowymi i stanowiskami służbowymi Państwowego Ratownictwa Medycznego.
Opracowania własne Red-Alert Fundacja na rzecz wspierania i rozwoju Ratownictwa Medycznego w Polsce

Szczegółowy opis dotyczący wspomnianych powyżej Zespołów Ratownictwa Medycznego został zaprezentowany w odrębnym artykule pt.: „Zmiany systemowe w ochronie zdrowia w odniesieniu do zawodu Ratownika Medycznego”.
3. Wojewódzka Dyspozytornia Medyczna (WDM).
Do czasu powołania Inspektora Państwowego Ratownictwa Medycznego, za tworzenie i prowadzenie Wojewódzkiej Dyspozytorni Medycznej, jest odpowiedzialny Wojewoda, który przekazuje kompetencje tego zadania po powołaniu na stanowisko Inspektora. Osobą odpowiedzialną za funkcjonowanie Wojewódzkiej Dyspozytorni Medycznej, zatrudnioną na podstawie stosunku pracy, jest kierownik dyspozytorni medycznej. Kierownikiem dyspozytorni może być osoba, która:
1.    ukończyła co najmniej studia pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo i posiada kwalifikacje wymagane dla pielęgniarki systemu, posiadająca co najmniej 5-letnie doświadczenie w zakresie realizacji zadań na stanowisku Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego.
2.    posiada kwalifikacje dla ratownika medycznego z odpowiednim stopniem zawodowym, posiadająca co najmniej 5-letnie doświadczenie w zakresie realizacji zadań na stanowisku Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego.
Do zadań kierownika dyspozytorni należy:
1.    Opracowanie szczegółowego sposobu funkcjonowania Wojewódzkiej Dyspozytorni Medycznej, z uwzględnieniem zapewnienia ciągłości jej funkcjonowania oraz organizacji pracy Wojewódzkich Dyspozytorów Medycznych.
2.    Opracowanie planu postępowania w przypadku wystąpienia awarii uniemożliwiającej przyjmowanie i obsługę powiadomień o zdarzeniach i zgłoszeń alarmowych na podstawie wytycznych.
3.    Przygotowanie, weryfikacja i aktualizacja wykazów i opracowań niezbędnych podczas realizacji zadań przez Wojewódzkich Dyspozytorów Medycznych.
4.    Nadzór nad pracą Wojewódzkich Dyspozytorów Medycznych, ze szczególnym uwzględnieniem sposobu przeprowadzania rozmów, decyzji podejmowanych w zakresie dysponowania oraz odmów zadysponowania zespołów ratownictwa medycznego jednostek organizacyjnych Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz korpusów Ochotniczego Ratownictwa Medycznego, obsługi zdarzeń, w tym zdarzeń z dużą liczbą poszkodowanych.
5.    Dokonywanie oceny sposobu realizacji zadań przez Wojewódzkich Dyspozytorów Medycznych na podstawie formularza oceny pracy Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego, uwzględniającego kryteria oceny pracy Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego.
Zastępcą Kierownika Dyspozytorni może być osoba, która:
1.    Ukończyła co najmniej studia pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo i posiada kwalifikacje wymagane dla pielęgniarki systemu, posiadająca co najmniej 3-letnie doświadczenie w realizacji zadań na stanowisku dyspozytora medycznego.
2.    Posiada kwalifikacje dla ratownika medycznego z odpowiednim stopniem zawodowym, posiadająca co najmniej 3-letnie doświadczenie w zakresie realizacji zadań na stanowisku Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego.
Oprócz podstawowego miejsca pracy dla Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego jakim jest Wojewódzka Dyspozytornia Medyczna, może on swoje zadania zawodowe wykonywać również w Krajowym Centrum Koordynacji Ratownictwa Medycznego w celu realizacji zadań lotniczych zespołów ratownictwa medycznego na stanowisku dyspozytora medycznego związanym z dysponowaniem i koordynacją działalności lotniczych zespołów ratownictwa medycznego oraz innych statków powietrznych będących na wyposażeniu podmiotu, w tym lotniczego zespołu transportu sanitarnego.
Wojewódzkim Dyspozytorem Medycznym może być osoba, która:
1.    Posiada pełną zdolność do czynności prawnych.
2.    Posiada wykształcenie wymagane dla pielęgniarki systemu lub ratownika medycznego z odpowiednim stopniem zawodowym.
3.    Posiada co najmniej 5-letnie doświadczenie w realizacji zadań na stanowisku dyspozytora medycznego lub w zespole ratownictwa medycznego, lotniczym zespole ratownictwa medycznego, szpitalnym oddziale ratunkowym, oddziale anestezjologii i intensywnej terapii lub w izbie przyjęć szpitala posiadającego oddział anestezjologii i intensywnej terapii, oddział chorób wewnętrznych, oddział chirurgii ogólnej oraz oddział ortopedii lub ortopedii i traumatologii.
4.    Nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo przeciwko zdrowiu lub życiu ludzkiemu.
5.    Ukończyła kurs uprawniający do pracy na stanowisku Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego oraz realizuje obowiązek indywidualnego rozwoju zawodowego.
W celu zabezpieczenia prawidłowego funkcjonowania Wojewódzkiej Dyspozytorni Medycznej wojewoda lub Inspektor Państwowego Ratownictwa Medycznego wyznacza spośród zatrudnionych Wojewódzkich Dyspozytorów Medycznych osoby zapewniające całodobową obsadę stanowiska Głównego Wojewódzki Dyspozytora Medycznego oraz jego zastępcy.
Głównym Wojewódzkim Dyspozytorem Medycznym może być osoba, która:
1.    Spełnia co najmniej wymagania, o których mowa w pkt. 1, 2, 4 i 5 dotyczących Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego.
2.    Przez okres co najmniej 5 lat w okresie ostatnich 6 lat była zatrudniona na stanowisku Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego.
Zastępcą Głównego Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego może być osoba, która:
1.    Spełnia co najmniej wymagania, o których mowa w pkt. 1, 2, 4 i 5 dotyczących Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego.
2.    Przez okres co najmniej 3 lat w okresie ostatnich 4 lat była zatrudniona na stanowisku Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego.
Do zadań Głównego Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego należy:
1.    Koordynowanie funkcjonowania Wojewódzkiej Dyspozytorni Medycznej.
2.    Współpraca z:
•    Inspektorem Państwowego Ratownictwa Medycznego.
•    Wojewódzkim Koordynatorem Ratownictwa Medycznego.
•    Krajowym Koordynatorem Ratownictwa Medycznego.

3.    Koordynacja współpracy dyspozytorów medycznych w przypadku zdarzeń z dużą liczbą poszkodowanych w obrębie jednej dyspozytorni medycznej.
4.    Bieżąca analiza zadań realizowanych przez Wojewódzkich Dyspozytorów Medycznych.
5.    Bieżąca analiza optymalnego wykorzystania zespołów ratownictwa medycznego jednostek organizacyjnych Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz jednostek korpusów Ochotniczego Ratownictwa Medycznego.
6.    Udzielanie Wojewódzkim Dyspozytorom Medycznym niezbędnych informacji i merytorycznej pomocy.
7.    Przygotowywanie raportu dobowego z pracy Wojewódzkiej Dyspozytorni Medycznej.
Główny Wojewódzki Dyspozytor Medyczny wykonuje zadania, przy pomocy zastępcy.
Zawód Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego podlega stopniowaniu. Stopnie zawodowe Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego nadaje kierownik Wojewódzkiej Dyspozytorni Medycznej w porozumieniu z Inspektorem Państwowego Ratownictwa Medycznego, nie wcześniej niż, dla:
1.    Młodszego Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego – po ukończonym kursie uprawniającym do pracy na stanowisku Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego.
2.    Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego – po roku pracy na stanowisku Młodszego Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego.
3.    Starszego Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego – po 2 latach pracy na stanowisku Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego.
4.    Wojewódzkiego Koordynatora Ratownictwa Medycznego – po 4 latach pracy na stanowisku Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego.
5.    Zastępcy Głównego Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego – po 3 latach pracy na stanowisku Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego.
6.    Głównego Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego – po 5 latach pracy na stanowisku Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego lub 3 latach pracy na stanowisku Starszego Wojewódzkiego Dyspozytora Medycznego.
Schemat stopniami zawodowych Wojewódzkich Dyspozytorów Medycznych przedstawia rycina nr 10.
 
Rycina nr 10. Schemat stopni zawodowych Wojewódzkich Dyspozytorów Medycznych Państwowego Ratownictwa Medycznego.
Opracowania własne Red-Alert Fundacja na rzecz wspierania i rozwoju Ratownictwa Medycznego w Polsce
 
4. Podsumowanie
Istnieje duża potrzeba przeorganizowania systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, w celu poprawienia jego funkcjonowania. Proponowane rozwiązania podyktowane są doświadczeniami autorów oraz opiniami uczestników innych systemów funkcjonujących na świecie, a dotyczących ratownictwa medycznego oraz wszelkich innych podsystemów i systemów ratowniczych. Działania poprawiające funkcjonalność systemu PRM wymaga pewnych wspólnych działań międzyresortowych oraz spojrzenie na problem ratownictwa w szerokim spektrum, zarówno pod względem rozwojowym jak i pragmatycznym, co przedkłada się na skuteczność i wydolność zamierzonych przedsięwzięć, a przede wszystkim na bezpieczeństwo zdrowotne wszystkich obywateli. Dzięki tak nowatorskiemu spojrzeniu, powołuje się od życia struktury organizacyjne, umiejscawia stanowiska służbowe na podstawie stopni zawodowych, umożliwiając tym samym gradację w systemie zarówno dla pracowników Zespołów Ratownictwa Medycznego, jak i Wojewódzkich Dyspozytorni Medycznych. Struktura ta, jak i umiejscowienie w nich pionów zarządzających oraz wspierających działanie systemu, stawia przede wszystkim na pierwszym miejscu zwiększoną jakość świadczonych usług medycznych wobec pacjentów, a tym samym umożliwia jej nieustanny monitoring i doskonalenie kadr medycznych, przekładając to na bezpieczeństwo wszystkich obywateli.


Źródło